Czas na jaki kierowca traci uprawnienia do prowadzenia pojazdami zależy od przyczyn zaistnienia całej sytuacji. Jeżeli zatrzymanie prawa jazdy wynika z jego upływu terminu ważności, nieprzedstawienia w wymaganym terminie zaświadczenia o ukończeniu kursu dokształcającego lub reedukacyjnego albo orzeczenia dotyczącego przeciwwskazań zdrowotnych lub psychologicznych do kierowania pojazdem, to zwrot nastąpi po ustaniu przyczyny oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. Nie ma zatem sztywnego terminu pozbawienia możliwości kierowania pojazdami. Jeżeli jednak od dnia zatrzymania prawa jazdy upłynął rok, warunkiem wydania prawa jazdy jest uzyskanie pozytywnego wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji.

Pozostałe okoliczności zabrania prawa jazdy wiążą się już z utratą uprawnień na określony czas. Minimalny okres wynosi 3 miesiące. Jest konsekwencją przekroczenia na obszarze zabudowanym dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h oraz przewożeniem zbyt dużej liczby pasażerów. Po trzech miesiącach następuje zwrot prawka, chyba że dana osoba pomimo zatrzymania została złapana na jeździe bez uprawnień, wskazany termin ulega przedłużeniu do 6 miesięcy. Jeżeli w przedłużonym okresie zatrzymania, kierowca ponownie pojedzie bez uprawnień, będzie musiał już zdawać egzamin.

Dłuższe terminy utraty prawa jazdy mogą wynikać z orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów. Kodeks wykroczeń przewiduje zakaz na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Zakaz można orzec za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, niezatrzymanie pojazdu do kontroli drogowej, nieudzielenie niezwłocznej pomocy ofierze wypadku przez uczestnika zdarzenia oraz prowadzenie bez uprawnień. Zakaz orzeka się obowiązkowo za prowadzenie w stanie po użyciu alkoholu (link) i podobnie działającego środka. Przy czym na poczet zakazu prowadzenia zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy.

W przypadku popełnienia przestępstwa, za które kodeks karny dopuszcza zakaz, orzeka się go co do zasady na czas od roku do 15 lat. Sąd może orzec zakaz w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Obowiązkowy zakaz i to na okres od 3 lat do 15 grozi za wyżej wymienione przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegnięcia z miejsca spowodowania katastrofy w ruchu lub wypadku, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała.

Jeszcze surowsze konsekwencje grożą recydywiście, który ponownie popełnił czyn, za który orzeczono zakaz na czas od 3 lat lub za spowodowanie katastrofy w ruchu albo wypadku drogowego ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu innej osoby, będąc przy tym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia. W takiej sytuacji orzeka się dożywotni zakaz.

W niektórych przypadkach, prawo przewiduje odzyskanie uprawnień do prowadzenia pojazdu jeszcze przed zakończeniem obowiązywania zakazu. Może to nastąpić na wniosek o skrócenie czasu trwania zakazu. Po ustaniu zakazu prowadzenia pojazdów albo skróceniu, należy na nowo zrobić uprawnienia.

Czyli o tym, w jakich miejscach można dopuścić się przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości?

Przestępstwo opisane w art. 178a K.k. – a więc prowadzenie pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu, czy środka odurzającego można popełnić tylko w określonym w Kodeksie miejscu, miejscem tym jest tym obszar, gdzie odbywa się ruch lądowy, wodny lub powietrzny. Oczywiście aut, które mogą uczestniczyć także w ruchu wodnym i powietrznym jak na razie w ofercie jeszcze nie ma, tak więc skoncentrujmy się na definicji ruchu lądowego.

Czym jest ruch lądowy?

Niestety dla amatorów łączenia alkoholu z prowadzeniem pojazdu pojęcie ruchu lądowego w doktrynie prawa karnego jest rozumiane bardzo szeroko. W zasadzie pod tym pojęciem mieszczą się wszystkie miejsca ogólnie dostępne dla uczestników ruchu drogowego, na których odbywa się rzeczywisty ruch pojazdów. W szczególności nie tylko drogi publiczne!

Gdzie odbywa się ruch lądowy?

Co oczywiste pierwszą kategorią takich miejsc będą drogi publiczne, a więc np.: drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe czy drogi gminne. Przyjmuje się także, iż ruch odbywa się na drogach wewnętrznych, chyba że tylko określona grupa osób z takiej drogi może korzystać. W tym kontekście także droga leśna jeżeli jest ogólnodostępna kwalifikuje się jako miejsce, gdzie można dopuścić się przestępstwa z art. 178a K.k.

Przestępstwa związanego z prowadzeniem po alkoholu dopuścimy się także prowadząc auto w strefie zamieszkania, a więc na obszarze przy wjeździe, na który umieszczone są specjalne tablice „strefa zamieszkania” lub w strefie ruchu a więc tam gdzie wjazdy i wyjazdy są oznaczone znakami drogowymi „strefa ruchu”

Przestępstwo to można także popełnić w innych miejscach jak: parking, drogi wewnętrzne, dojazdowe, równego rodzaju place o ile rzeczywiście odbywa się w tym miejscu ruch pojazdów.

Jeżeli te miejsca nie maja charakteru ogólnie dostępnego, np. prywatna zamknięta droga, ogrodzony plac, to o odpowiedzialności karnej nie ma mowy. Gdyby więc policja złapała Czytelnika na prowadzeniu po pijaku w takim miejscu, to powinien on zostać przez Sąd uniewinniony.

W tym miejscu warto wspomnieć jeden z wyroków Sądu Najwyższego, gdzie Sąd ten stwierdził: „Nie do przyjęcia jest teza sformułowana przez sąd I instancji, a aprobowana przez sąd odwoławczy, iż przestępstwo drogowe może być popełnione w każdym miejscu, o ile odbywa się tam ruch pojazdów albo pojazdu. Dosłowne przyjmowanie tej tezy mogłoby prowadzić do uznania, iż miejscem popełnienia przestępstwa drogowego mógłby zostać uznany teren prywatnego garażu jednego samochodu osobowego” (wyr. SN z 2. 02. 1998 r.
III KKN 353/96, niepub.). Nie mogą być zatem miejscem przestępstw drogowych (w tym i art. 178a § 1 k.k.) miejsca, w których nie odbywa się ruch ogólnodostępny, a jedynie w danym miejscu dopuszczone są do ruchu pojazdy ściśle określonego, wąskiego grona osób. Nie są nimi drogi prywatne, tj. dostępne dla ich właścicieli lub osób przez nich upoważnionych, prowadzących do gruntów rolnych, z których korzysta właściciel, by dojechać do pola w celu wykonania zabiegów technicznych, drogi leśne, wykonane w tzw. przecinkach, pola, łąki, sady, itp.

Złapanie na podwójnym gazie grozi surowymi konsekwencjami. Należy się liczyć z zabraniem prawa jazdy, w niektórych przypadkach nawet dożywotnim. Prawo za tego rodzaju przewinienie należy do najbardziej restrykcyjnych. Do minimum ograniczono wyjątki, a tym samym możliwości obrony.

Odpowiedzialność za kierowanie po alkoholu zależy od poziomu jego aktualnego stężenia w ciele, względnie czy stan ten wzrasta czy maleje. Prawo przewiduje określone limity. Pierwsza granica zaczyna się od 0,2 ‰ alkoholu we krwi, co odpowiada 0,1 mg zabronionej substancji w 1 dm3 wydychanego powietrza. Jego osiągnięcie oznacza stan po użyciu i popełnienie wykroczenia, za co obok kary orzeka się obowiązkowo zakaz prowadzenia na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Kolejny limit wynosi 0,5 ‰ alkoholu we krwi, co odpowiada 0,25 mg substancji w 1 dm3 wydychanego powietrza. Jego przekroczenie oznacza stan nietrzeźwości i popełnienie przestępstwa, za które obok kary orzeka się obowiązkowo zakaz kierowania pojazdem na okres do 15 lat, a w pewnych przypadkach nawet dożywotnio.

Poniższe tabelki pokazują szacunkowo, ile promili we krwi będą mieli kobieta i mężczyzna w zależności od wagi ciała po spożyciu różnej ilości poszczególnego rodzaju alkoholu. Wskazują także w przybliżeniu okres, przez jaki stężenie alkoholu będzie przekraczało stan nietrzeźwości oraz stan po użyciu. Pamiętaj, że podane informacje mają charakter orientacyjny i mogą różnić się od rzeczywistego stanu, indywidualny dla każdej osoby.