Już w tym miesiącu, a dokładnie 20 maja 2021 roku, wejdą w życie długo oczekiwanej przepisy ruchu drogowego, które uregulują sytuacje prawną poruszających się hulajnogami i innymi pojazdami napędzanymi siłą ludzkich mięśni. Warto przypomnieć sobie, co dokładnie nasz prawodawca zechce wprowadzić do obowiązującego porządku prawnego.

Przede wszystkim prawo drogowe wprowadza definicję „urządzenia wspomagającego ruch”, przez które rozumie urządzenie lub sprzęt przeznaczony do poruszania się osoby w pozycji stojącej, napędzane siłą mięśni. Widać wyraźnie, że tworzący nowe regulacje trochę się gimnastykowali, żeby zdefiniować nowy typ pojazdu, który zarazem nie byłby pojazdem mechanicznym oraz nie byłby rowerem, na którym co do zasady się siedzi. Taka definicja jest i szeroka i zarazem ograniczona, tym że wykonanie przeróbek prostych urządzeń mechanicznych, może spowodować ich wyłączenie z pojęcia „urządzenia wspomagającego ruch”. Osobiście widziałem już warianty hulajnóg wyposażone w …  siedzisko.

Wracając jednak do ustawy – wprowadzenie nowego pojęcia do słownika prawa drogowego, w konsekwencji doprowadziło do poszerzenia innych definicji. Z ustawy m.in. przeczytamy, że kierujący ww. urządzeniem też staje się uczestnikiem ruchu oraz jest pieszym, o ile owo urządzenie pcha. Urządzenie to zarazem nie jest pojazdem w rozumieniu ustawy.

Poruszający się urządzeniem wspomagającym ruch ma określone nakazy postępowania w określonych sytuacjach. Na przykład, ustąpienie pierwszeństwa w jego wykonaniu polega na zatrzymaniu się, zmiany kierunku ruchu albo istotnej zmianie prędkości.

Kolejnymi nowymi pojęciami w prawie drogowym są: „hulajnoga elektryczna”, czyli pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe oraz „urządzenie transportu osobistego”, czyli pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe, np. segway. Co ważne, prawo zabrania dopuszczania dziecka w wieku do 10 lat do kierowania oboma urządzeniami z jednym wyjątkiem. W strefie zamieszkania dopuszcza się kierowanie przez dziecko w wieku do 10 lat, ale wyłącznie pod opieką osoby dorosłej.

Co istotne pojazdem silnikowym nie jest ani hulajnoga elektryczna ani urządzenie transportu osobistego ani – od 20 maja – wózek inwalidzki. Pojazdy nie będące „silnikowymi” m.in. nie muszą mieć włączonych świateł, o ile ich nie posiadają. Ponadto,  poruszający się tymi pojazdami nie są uważani za „kierowców”, co powoduje niemożność stosowania represji o charakterze administracyjnych czy karnych związanych z poruszaniem się tego typu pojazdami.

W art. 15a prawa drogowego wprowadzono zasady poruszania się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch.                 Osoba poruszająca się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch jest obowiązana korzystać z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów. Osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na drodze dla rowerów obowiązuje ruch prawostronny. Ale w strefie zamieszkania osoba poruszająca się przy użyciu omawianego urządzenia może korzystać z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem. Co niezmiernie ważne, osoba poruszająca się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, korzystając z chodnika albo drogi dla pieszych oraz przekraczając jezdnię, jest obowiązana poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego oraz zachować szczególną ostrożność. Osobie poruszającej się przy użyciu ww. urządzenia zabrania się przemieszczania się na podwójnym gazie, przewożenia pasażera, zwierzęcia lub ładunku, ciągnięcia pojazdu lub ładunku, czepiania się pojazdów i poruszania się tyłem.

Zgodnie z art. 33a prawa drogowego, kierujący hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, w przypadku gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego hulajnogą elektryczną jest dozwolone wyjątkowo, gdy chodnik jest usytuowany wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h, i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów. Kierującemu hulajnogą elektryczną zabrania się ciągnięcia lub holowania innego pojazdu oraz przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku.

W kolejnym artykule unormowano obowiązki kierującego urządzeniem transportu osobistego. Osoba taka jest obowiązana korzystać z drogi dla rowerów, jeżeli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Osoba ta musi zarazem zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego urządzeniem transportu osobistego jest dozwolone wyjątkowo, gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów. Kierującemu omawianym urządzeniem zabrania się ciągnięcia lub holowania innego pojazdu, przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku oraz czepiania się pojazdów.

Kolejna kwestia, która budzi kontrowersje zwłaszcza u pieszych i mieszkańców miast – prawo drogowe dopuszcza postój roweru, hulajnogi elektrycznej lub urządzenia transportu osobistego na chodniku w miejscu do tego przeznaczonym, a w razie braku takiego miejsca – jak najbliżej zewnętrznej krawędzi chodnika najbardziej oddalonej od jezdni oraz równolegle do tej krawędzi. Innymi słowy widok powywalanych hulajnóg na polskich chodnikach niestety nie zniknie.

Ustawa dostosowała również szereg innych przepisów, jak na przykład kompetencję policjantów i straży miejskiej w stosunku do poruszających się ww. urządzeniami. Nowe prawo wyszło niewątpliwie naprzeciw już długo trwającym oczekiwaniom społecznym. To ważna nowelizacja i znacznie lepsza niż pojawiające się w minionych latach projekty. Nowelizacja nie jest jednak doskonała, chociażby z uwagi na ograniczenia semantyczne zastosowanego słownictwa prawnego, ale te kwestie można jeszcze udoskonalić. Ogólna ocena zmian jest jak najbardziej pozytywna.