Media donoszą o zatrważającej statystyce manipulacji w liczniku przebiegu kilometrów w używanych autach. Na średnio 800 tysięcy sprowadzonych samochodów rocznie, aż 80 % miało cofnięte liczniki. Można śmiało założyć, że niemal każda próba takiej „regulacji”, wiąże się z próbą uzyskania jak najlepszej ceny za pojazd. Jeżeli ktoś więc, majstruje w liczniku, mając na celu uzyskanie korzyści majątkowej, dopuszcza się przestępstwa oszustwa.

Oszustwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do 8 lat więzienia. Łatwo policzyć, że rocznie popełnianych jest ponad pół miliona omawianych występków, a przecież powyższa statystyka dotyczy tylko pojazdów sprowadzanych zza granicy. W wielu przypadkach, przestępstwa dopuszczają się te same osoby, które z handlu samochodami, uczyniły sobie stałe źródło dochodu. Takie osoby, mogą być skazane nawet na karę 12 lat pozbawienia wolności. Jeśli przekręcaniem liczników zajmowało się kilka osób, to będą one również odpowiadały za udział w grupie przestępczej.

Tyle z teorii prawa karnego, w praktyce karanie za tego typu sprawy jest marginalne. Problemem jest bowiem wykazanie, że sprzedawca dopuścił się czynu, a na ogół będzie się on bronił, że „o niczym nie wiedziałem”, że to „ktoś wcześniej musiał tego dokonać”.

Oszukanemu nabywcy trudno zatem w praktyce szukać sprawiedliwości u organów ścigania. Pozostaje więc droga cywilna. Bo oczywiście, wprowadzenie w błąd, co do przebiegu, jeśli miało ono wpływ na cenę pojazdu, stanowi przesłankę „reklamowania” umowy. Można żądać obniżenia ceny pojazdu, a w najdalej idącym przypadku, odstąpić od umowy kupna, co w praktyce się jak najbardziej zdarza. Wszystko to jednak post factum.

Żeby nie stać się ofiarą oszustwa, w pierwszej kolejności, trzeba przedsięwziąć odpowiednie kroki przed zakupem auta, szczególnie takiego, które ma deklarowany niewielki przebieg.

Najlepiej kupować auta, które mają książeczki serwisowe. W Polsce od niedawna obowiązkowe jest, odnotowanie przebiegu  podczas przeglądu. Problem w tym, że licznik można cofnąć przed przeglądem, a poza tym nigdy nie można mieć gwarancji, czy książeczka została sfałszowana.

Przede wszystkim warto jednak zrobić przegląd auta, przed jego zakupem albo przed zapłatą całej ceny. Zwłaszcza jeśli auto jest w miarę nowe, dość łatwo wykryć proceder. Nowsze samochody wyposażone są w dodatkowe aparaturę, która zapamiętuje dane, pozwalające wykryć oszustwo. Można stwierdzić, na podstawie historii działania różnego rodzaju urządzeń, czy ukazany przebieg jest adekwatny do innych parametrów.

Do popełnienia dzisiejszego wpisu, natchnęła mnie lektura artykułu w Gazecie o piracie drogowym, który będąc warunkowo zwolnionym z więzienia, wrócił tam niejako na własne życzenie (z własnej bezczelności i bezmyślności). Skazany Marek C., spowodował kilka lat temu śmiertelny wypadek na poznańskim Sołaczu. Po odbyciu ponad 3 lat kary pozbawienia wolności, został warunkowo zwolniony z odbywania pozostałych 10 miesięcy. Na wolności obowiązywał go zakaz prowadzenia pojazdów, co respektował, a co ze zrozumiałych względów nie przeszkadzało mu podróżować z kolegami jako pasażer. I tu się zaczęła cała afera. Zachęcał on kierowców do zdecydowanie za szybkiej jazdy, a wszystko to nagrywał i publikował na Facebooku. Krewki delikwent możliwe, że spędzi za kratkami znacznie więcej czasu, gdyż prokuratura już wszczęła na podstawie nagrań śledztwo w sprawie sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym.

Dziś, chciałbym trochę więcej miejsca poświęcić warunkowemu przedterminowemu zwolnieniu z więzienia. Prawda jest bowiem taka, że z uwagi na zaostrzenie przepisów karnych, związanych stricte z bezpieczeństwem na drogach, notuje się coraz więcej bezwzględnych kar izolacyjnych w sprawach opisywanych na moim blogu. Z jednej strony jest nacisk, by – szczególnie w drastycznych wypadach drogowych – nie stosować nagminnie zawiasów, które wielu sprawców nota bene nie traktuje jako formę represji. Z drugiej strony, co do zasady, nie można już zawieszać kar więzienia pijanym (naćpanym) kierowcom-recydywistom.

Kierujący, który trafił do więzienia, ma szansę wyjść z niego przed upływem terminu, z którym nominalnie kara się kończy. Temu właśnie służy instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary. Skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary; recydywistę po odbyciu dwóch trzecich kary, a multi-recydywistę po odbyciu trzech czwartych kary. Sąd może przewidzieć surowszy rygor. Co ważne, warunkowe zwolnienie może nastąpić również w stosunku do sprawców, którzy przebywają na dozorze elektronicznym.

Wniosek w sprawie do sądu penitencjarnego, poza skazanym i obrońcą, może złożyć również dyrektor zakładu karnego lub kurator zawodowy. Na orzeczenie warunkowego zwolnienia ma wpływ m.in. odpowiednia postawa skazanego w zakładzie karnym, jego charakterystyka, ale także okoliczności popełnienia przestępstwa. Sąd musi wyrobić w sobie przekonanie o przyszłym przestrzeganiu porządku prawnego przez zwolnionego.

Zwolnienie następuje na tak zwany okres próby, który – co do zasady – trwa od 2 do 5 lat. W tym czasie zwolniony może pozostawać pod dozorem kuratora sądowego, czy innej określonej osoby. Jeżeli w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od jego zakończenia sąd nie odwoła warunkowego zwolnienia, karę uważa się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia, co z kolei przekłada się na szybsze zatarcie skazania w rejestrze karnym.

Kupując używany pojazd, (niemal) nigdy nie można mieć do końca pewności, co do jego stanu technicznego. Niestety, nieuczciwi sprzedawcy zdarzają się i to nierzadko. Najczęściej mija nieco czasu, nim nabywca zorientuje się, że samochód ma jakieś ukryte usterki, czy był naprawiany, mimo zapewnień o bezkolizyjności automobilu. W takich sytuacjach, jeśli pojazdem trochę już jeździliśmy, najczęściej machamy ręką na wdawanie się w ewentualną wymianę uprzejmości z poprzednim właścicielem.

Większy problem powstaje, gdy pojazd „psuje się” niedługo po zawarciu umowy sprzedaży. A nawet – jak to miało miejsce u mojego klienta – już w drodze powrotnej z giełdy, gdy nowo nabyte auto nagle stanęło i więcej już nie dało się uruchomić.

Opisany, jakże jaskrawy, przypadek zakończył się szczęśliwie dla mojego Klienta, choć początki wcale nie napawały go optymizmem. Nieuczciwy sprzedawca, stanowczo odmówił jakiejkolwiek współpracy, szydząc wręcz z nabywcy, że to jego problem, że kupił, co kupił, że może sobie nawet iść na policję, czy do sądu, a i tak przegra. Były właściciel czterech kółek był bowiem przekonany, że skoro w umowie zamieścił klauzulę, że kupującemu znany jest stan techniczny nabytku, to może czuć się bezpieczny i wolny od wszelkich roszczeń. Nic bardziej mylnego. Oszust „zmiękł” po tym jak wszczęto przeciwko niemu sprawę karną i zorientował się, że wkrótce stanie przed sądem. Klauzula, jako ogólnikowa, nie miała żadnego zastosowania, a zgromadzone dowody przesądzały o nieuczciwym działaniu.

Jak pokazuje przykład, oszukany kierowca może się bronić. Prawo przewiduje różne drogi, nie licząc kwestii polubownego dogadania się. Oszustwo też wcale nie musi wyjść na jaw od razu, żeby można działać przeciwko sprzedawcy.

Po zauważeniu zatajonej wady w pojeździe, należy skontaktować się ze sprzedawcą. Jeśli się on opiera, należy, o ile to możliwe, pisemnie odstąpić od zawartej umowy, wezwać do zwrotu ceny oraz żądać wskazania miejsca zwrotu pojazdu. Taki dokument jest niezbędny dla wytoczenia powództwa o zapłatę ceny wraz z kosztami powstałymi wskutek tej usterki, np. za holowanie, przegląd, garażowanie itd.

Sprawa przed sądem cywilnym może trwać co najmniej pół roku, a nawet znacznie dłużej. Stąd warto wcześniej rozważyć skierowanie sprawy na policję, czy do prokuratora. Składając zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oszustwa, możemy liczyć na szybsze potraktowanie sprawy. Niestety, policja niejednokrotnie umarza takie postępowanie, wskazując, że powinno ono być ono rozstrzygnięte przez sąd cywilny. Na ogół wynika to z braku materiału dowodowego, który namacalnie przekonywałby o winie sprzedawcy. Często jednak ten materiał jest, tylko niewłaściwie został zaprezentowany organom ścigania. Dlatego, decydując się na zawiadomienie o przestępstwie, należy w piśmie niejako nakierować organy na to, które czynności ma podjąć i, by zawsze odbywały się z udziałem pokrzywdzonym, czy jego adwokata. W ten sposób również można następnie dochodzić naprawienia szkody przed sądem karnym, w tym pokrycia kosztów wynikłych z wad.